LA KHUM NA DING A KISAM BULPI TE HILHCIAN NA - KHUAL TAWNG
Frequency
Aw(Sound) khempeuh A sang & Aniam (Pitch)pen Audio ah Frequency tawh ki lak hi. Niam semsem Frequency tawm semsem.Sang semsem Frequency tam semsem hi. Frequency pen Second khat a bang zah vei ki ling cih tawh ki teh-in Hertz Unit tawh ki lakhi.
Bit & Rate(Audio Resolution)
Manzaihna(Photo Camara) tawh genteh leng Pixel tawh ki nai penpen cihding hi.
A hih hang tulaitak Standard a hi 16bit,44.1Khz tawh Final Product( Master CD) ki thoh hi. Hi thei leh Recording ih bawlciang 44.1Khz & 24Bits sang a niam zaw tawh hihloh ding hoihpen hi. Tua sang Niamzaw leh Mastering bawl ten Level a ngaihsak theih na ding % tawm mahmah hi. Bit golsemsem leh A ngaihzawhna(Dynamic) tam semsem Rate tam semsem leh Audio Resolution(Pixel) Gol semsem hi.
1Bit = 6db
16Bit = 96db
24Bit = 114db
32Bit = 192db
Nyquist Sample Frequency Theorem
44.1kHz = 0-22kHz
48.0kHz = 0-24kHz
88.2kHz = 0-44.1kHz
98.0kHz = 0-49 kHz
Harddisk Memory Tuatna(Calculation) Mono tawh Recording bawl leng Minute 1 ciang MB beiding zah
24Bit 44.1Khz = 7.8MB
24Bit 48Khz = 8.4 MB
24Bit 88.2Khz = 15.5MB
24Bit 98Khz = 17.2MB….Etc
Mixing Bawlte ading atheih huai mahmah thu 6
1. Balance(Volumn) -A ging khempeuh,Track khempeuh
amau mun tek ah a ki zakiim hiam?
2. Frequency Range(EQ) -Tumging namkhat ciat in, A ngah
ding a kilawm Frequency te angah kha hiam?
3. Panorama(Pan) -Aw(Instruments) te Koi mun ah na gingsak hiam?
(Apheilam or Width) Left,Right,Centre..
4. Dimension(FXs) -Aw(Instruments)te Koimun ah Na Koih Hiam?
(Anung,Amai or Depth ) Back,Front…
5. Dynamcis(Automation or Level) -Track 1 ahih kei leh A veekpi
in a level na control zia koi ci hiam?
6. Intrest (Special FXs) -Na mixing in Koi mun ah mi ii lungsim la ding a na bawl him? Hih lian ah Professional leh Amature(Uk mawkmawk) a ki khaihna penpen hi pah hi. Lasa siamten ihlungsim ong lak mahmah nading a ong sak kiauna khat som dan mah a,
Mixing siamten zong tua dan in lungsim a la mahmah ding a bawl kiaukiau na om hi.
****Mix Session ong pai takciang Na Volumn na khiam kei leh ong ngaih lua vat ding hi
***** ****Pastor Thang Tawng Vocal pen Demo hi
****All music tracks is ONLY for Training Purpose
**** All Music Copy Right Reserve
VITAMIN PAWL KHAT BY DR . SIAN ZA KHAM
( 1) Vitamin A
Naupangte a khan theih nading, mit khuamuhna a hoihsak , guh le
hate thakhauhsak hi. Anteh hing , mehthuk, sasin, ngapithau, thawbat
le cheesete pan kingah hi.
( 2 ) Vitamin B1 ( Aneurine )
Voksa, mangbuh, sasin, bawngnawi, aalu, mawngphal, benang, ngasa
le gatuithuk sungah om hi. Hih B1 pen naham semte le naupangte
ading kisam phadiak hi. Beri beri a kici khe bawk a kipan pumpi
a bawkgawp natnate pen hih vitamin kisapna hang hi pen hi.
( 3 ) Vitamin B2 ( Reboflavine )
Sasin, bawngnawi, aktui, cheese, sakal, yeast-te pan kingah hi.
Hih om kei leh kam sung meima, lei sahgawp, lei sanin na
cihte piangding hi.
( 4 ) Niacinamide ( Nicotinic Acid Amide )
Khuak zatna tawh nasemte ading kisam phadiak hi. Hih niacine
om kei leh Pellagra kici natna nam khat kingah hi. Tua bang
natna a neite a sungtholh, a cithak thei banah lungsim maan
pha lo ding hi. Hih bangte pen mizawng te natna ( Disease of
poverty ) kici hi. Tuate annek a tampenin vaimim ai'hkeh, buhsih,
meh gina lo ne uh hi. A dal nadingin sa, aktui le bawngnawi
an tawh neksak ding kisam hi. Sasin, voksa, sakal, tuu/kelsa,
ngasa, bawngsa, be-ik, aalu-te ah hi vitamin om hi. I gatuithuk
le vitamin ahi zongin gatuithuk tawh a kihuan an dang khat
peuh sungah hih vitamin om hi.
( 5 ) Vitamin C
Hih vitamin om kei leh thazaw, liamna khatpeuh ah sisan luang
baih diak, hani sisan zong uih thei a, kam sung namsia sak hi.
Ha zong ling baihsak phadeuh hi. Koi pan kingah: Mehthuk,
ankamlumpak, lingmin, lengmaw, tampaza, aalu le ahihng silsel
antehte pan kingah hi. Naupaai numeite, nau nawi pia nupite,
naupang neulaite in hih vitamin kisam phadiak hi.
( 6 ) Vitamin D
Hih vitamin pen Calcium le phosphorous tawh nasem khawm ,
amau teng kigawmin guh piangsak uh hi. Hih Vitamin om kei
leh rickets kici guhzaw natna kingah thei hi. Koi pan kingah:
Aktui, ngagul, sardine nga, ngaipi thaute pan kingah hi.
Ciaptehhuai: Adang vitaminte tawh a kibat lohna khatah Nitaang
in mihing' vun tung pan a kap khak leh tua pan vitamin D
piang hi. Tua hi a, naungekte zingsang nisuak cilah phoin ni
a sat pian ciang tup ding hoih hi. Khuapi sunga teeng naupang
ten nisa mu lo uh ahih manin a gol ciangun a khuk tuahin
guh thahatlohna namte ngah thei hi.
Calcium pen bawngnawi sung, cheese sung, anteh thei puam a
kilothak a hing sitsette sung le aktui sungah om hi. Phosphorous
pen ngasa, bawngnawi, aktui, satak, buhtang le mangbuh te
sa tawh kigawi lote sungah om hi. Singgah nam tuamtuam le
benang sungah zong om hi.
( 7 ) Vitamin E
Mangbuh pan a kingah athau nam khat, mawngphal sathau, be-ik,
sasin le aktui sungah om hi. Hih vitamin pen numeite ta neih
nadingin kisam hi. Satak leh sin hoih nadingin zong kisam hi.
( 8 ) Vitamin K
Ankamlum, ankamlumpaak, vok-an lingnei lote le Kale a kici ankam
nam khat sung pan kingah hi. Vitamin K om kei leh sisan a luan
ciang kang pak thei lo hi.
( 9 ) Vitamin P
Hih vitamin pen sihui neuno ( Capillary ) kicite thahatsak hi. Liamna,
tem tawh ki-at khak ciang sisan tampi a luankhiat ding kham hi.
Singgah tuamtuam, lengmaw le anteh theipuam sungah om hi.
Inn nupiten hih a tunga thu 9 sung a om vitamin te meh ding
a lei ciangin mangngilh kei ta uh hen. ( May 2010 )
Lakna>>>Zangkong Awging, Kum 23 cin Magazine page 164, 165
ZOLAI ZOPAU KHANTOH NA DING BY REV. KHUP ZA GO
Zolai zopau khantoh nading i deih ciat hi. Lai le pau a hong khantoh ciangin gam le mi nam zong a khangto hi, cihna hi. Gam le minam a khantoh nading kumpi in a sep theih tampi om hi. Tua mah bangin ei a gammite le a kampau zangten zong vaipuak lianpi mah nei hi hang . Lai le pau tawh kisai a mainawt le a khangto minam i suah nading ngaihsutna pawlkhat kikum lehang ci-in ka ngaihsun hi. Tua thu i kikup nadingin Zomite tenna gam ahi Mizoram, Zogam le Manipur gam sungah a beisa hun a kipan tuni dong i lai le i pau tawh kisai i kalsuanzia a tomin gen masa ni.
Zomite a mun a gam tawh kizui-in pau tuamtuam i zang hi. Mizo gam
sungah Lusei, Hmar, Paite, Lai, Mara, Ralte cih bangin kampau tuamtuam
a kizat hangin Mikang kumpi le biakna makai sangmangte huna kipan
Lusei pau tawh...La le Lai Siangtho na tei uh hi. Mizoram hausa Sailoten
hih a zatsa uh Lusei pau bek mah kipuahin kizun a, A AW B CH ci-in
zang uh hi.
Tu lai-in Lai, Hamr, Paite cih bang kampau le lai a zang hong om hong
nung khan cih ding hi a, biakna lam le kumpi lam vaihawmten Lusei
lai bek mah pibawl a, adangte thudon lo uh , cih ding hi.
Zogam i et ciangin Mikang kumpi te biakna makaiten kampau khat
le Lai khat zat ding a gen zel uh hangin kizui taktak loin Tedim, Falam,
Hakha, Paletwa le a tuamtuam tawh labu le Lai Siangtho kibawl hi.
Primary school ah kam nam khat hi loin kam tuamtuam kizang to
pah hi. Tua bang ahih manin tu dong kampau tuam ciat zang uh a,
ahi hangin a kulna bangin lai le pau tawh kisai kamkupna le vaihawmna
pen kumpilam pan le biaknalam pan nei khawm zel uh hi.
Gtn: a pau uh a tuam ciat ahih hangin Alphabet ABC zang ciat uh a,
lai malgawm zong kibang pian hi. Biakna lamah Lai Siangtho sung
propernamete a kibang a zat ding hanciam uh hi.
Manipur mual tung Zomite kalsuanzia pen tuam mahmah leuleu hi.
Kumpi lamah Meiteipau kizang hi. Zopau ahi Paite, Hmar , Thado
le adangdang pen biakna lamah Labu le Lai Siangtho teinate khetna
ah kizang hi. Tu nai ciang hih kampaute tawh sangah laisinna zong
kizang hi. Ahi zongin Zomi teng in kampau khat zat ding, lai khat
zat ding vai kikum ngei lo uh hi. Tham loin Lai Siangtho teite le labu
bawlten zong amau pau tawh ciat uh a, kikup le kidot cihte om se
lo hi. Tua bang ahih hangin Mizorama kizang A AW B CH zui ciat uh a,
Lai Siangtho sung Proper Names vai cihte pen kikup in nei vet lo uh hi hi.
Hih a tunga i genna pen a beisa hun pan tu ciang dong Zolai le Zopau
Mizoram , Zogam le Manipur Hill Area ah a kizatna a tom a lahna hi.
Tu'n mailam hunah bangci kualsuanin bangci lungsim le ngaihsutna tawh
sem le'ng i lai i pau in mai nawt ding a, i gam le i minam in zong khantoh
lawhpen ding cih thu a tom mahin kikum pak ding hi hang.
Hih pen kei ngaihsutna le muhna bang hi a, nang ngaihsutna le muhna
bangci bang hiam cih sut kawmkawma na sim ding ahi hi.
Kampau khat zattang theih ding thupipen hi
I gam i lei tangzai lo hi. Mihng zong a pawlcing ihi kei hi. Tua ahih man
thakhat thu-in a pian pah zawh loh hang tu a Manipur , Mizoram le Zogam
sunga Zomite pen kampau khat a zang thei ding, khat a puahkhawm thei
ding ihi hi. I teenna gam le lei kizom a, i pu i pa pan a kikhawlkhawm, tuni
ciang dong kikhen thei lo, a teengkhawm den minam ihih mah bangin tum
tentanin i kulna le a kisapna thu theitel peuh le'ng, pau khat lai khat a zang
thei ding sanggam laizomte ihi hi, ci-in ka ngaihsun hi. Hakha, Falam, Tedim,
Lusei, Thado, Hmar cih bang khatpeuhpeuh zang ni, ci le'ng tulai khangnoten
manlang takin ngah pah ding zah a mipil vive hi ta hi.
Laimalgawm a zangtang thei ding ihi hi
A tunga i gen bang a kampau khatah kigam ding a pian pah nai kei leh zong
Mikang lai a zang minam khat ihih mah bangin ABC hiam, A AW B CH
hiam khatzawzaw a zangkhawm thei ding ihi hi. Tua bek hiloin biakna nasepna
lamah zong Lai Siangtho sunga Proper Names peuhmah pen a kibang i zat
ding, laimalgawm zong a kibang i zat ding kisam hi. Nidang lai-in Manipur ,
Mizoram le Zogam i gen ciangin gam zaipi, gamlapi gen a gen, tua bang a
ngaihsun minam i hih ngei hangin tuhun khangthakte adingin gam
kinai ciltel, leitung neucik khat, mihing zong tawmno khat
lel ihihna kithei ahih manin pau khat i pau theih loh hang laipai khat
pel lo i zat loh phamawh hi ,cih pen ngaihsutna hong hi ta hi.
Tu mahmahin zong nopna dahna, mopawi, khawmpi le crusade , seminar le
consultation cihte ah zong a kihelkhawm den ihi hi. La phuakpa in:
Pai nuam le'ng naicik hi a,
Ut kei le'ng lah gamlapi
Ki-itna in khumpen a,
Muhdahna in khatin kha,
cih la a kitheih tung lai-in khawmpite ah kisa ziahziah hi. Tua pen tu'n zong
biakna thu bek hi lo gam le minam, lai le pauvai ah zong maan ka sa lai hi.
I khantoh nadingin ki-itna kigawmin lai khat, pau khat zangkhawm ni ci
le'ng Kawl kumpi ahi a, India kumpi ahi zong hong nialtheih ding zong hi lo hi.
Tua hi a, ei ut peuh lehang a piang thei ding thu hi, i ut kei leh a piang lo ding
hi bek hi. I ut leh khangto ding hang a, i ut kei leh khangto lo ding hi hang.
I kithutuah a i kiho theih leh kikhangto ding a, i kithutuah kei a, ei le ei i
kingikngik leh a khangto ngei lo ding ihi hi. Tua pen i minam in i teel ding
hi a, khantohna lam i teel baih leh ei a hampha ding ihi hi. ( Nov.03 )
NB: Zangkong Awging , Kum 23 cin Magazine page 150,151 pan ki teikik hi.
Lungdam.
Zomite a mun a gam tawh kizui-in pau tuamtuam i zang hi. Mizo gam
sungah Lusei, Hmar, Paite, Lai, Mara, Ralte cih bangin kampau tuamtuam
a kizat hangin Mikang kumpi le biakna makai sangmangte huna kipan
Lusei pau tawh...La le Lai Siangtho na tei uh hi. Mizoram hausa Sailoten
hih a zatsa uh Lusei pau bek mah kipuahin kizun a, A AW B CH ci-in
zang uh hi.
Tu lai-in Lai, Hamr, Paite cih bang kampau le lai a zang hong om hong
nung khan cih ding hi a, biakna lam le kumpi lam vaihawmten Lusei
lai bek mah pibawl a, adangte thudon lo uh , cih ding hi.
Zogam i et ciangin Mikang kumpi te biakna makaiten kampau khat
le Lai khat zat ding a gen zel uh hangin kizui taktak loin Tedim, Falam,
Hakha, Paletwa le a tuamtuam tawh labu le Lai Siangtho kibawl hi.
Primary school ah kam nam khat hi loin kam tuamtuam kizang to
pah hi. Tua bang ahih manin tu dong kampau tuam ciat zang uh a,
ahi hangin a kulna bangin lai le pau tawh kisai kamkupna le vaihawmna
pen kumpilam pan le biaknalam pan nei khawm zel uh hi.
Gtn: a pau uh a tuam ciat ahih hangin Alphabet ABC zang ciat uh a,
lai malgawm zong kibang pian hi. Biakna lamah Lai Siangtho sung
propernamete a kibang a zat ding hanciam uh hi.
Manipur mual tung Zomite kalsuanzia pen tuam mahmah leuleu hi.
Kumpi lamah Meiteipau kizang hi. Zopau ahi Paite, Hmar , Thado
le adangdang pen biakna lamah Labu le Lai Siangtho teinate khetna
ah kizang hi. Tu nai ciang hih kampaute tawh sangah laisinna zong
kizang hi. Ahi zongin Zomi teng in kampau khat zat ding, lai khat
zat ding vai kikum ngei lo uh hi. Tham loin Lai Siangtho teite le labu
bawlten zong amau pau tawh ciat uh a, kikup le kidot cihte om se
lo hi. Tua bang ahih hangin Mizorama kizang A AW B CH zui ciat uh a,
Lai Siangtho sung Proper Names vai cihte pen kikup in nei vet lo uh hi hi.
Hih a tunga i genna pen a beisa hun pan tu ciang dong Zolai le Zopau
Mizoram , Zogam le Manipur Hill Area ah a kizatna a tom a lahna hi.
Tu'n mailam hunah bangci kualsuanin bangci lungsim le ngaihsutna tawh
sem le'ng i lai i pau in mai nawt ding a, i gam le i minam in zong khantoh
lawhpen ding cih thu a tom mahin kikum pak ding hi hang.
Hih pen kei ngaihsutna le muhna bang hi a, nang ngaihsutna le muhna
bangci bang hiam cih sut kawmkawma na sim ding ahi hi.
Kampau khat zattang theih ding thupipen hi
I gam i lei tangzai lo hi. Mihng zong a pawlcing ihi kei hi. Tua ahih man
thakhat thu-in a pian pah zawh loh hang tu a Manipur , Mizoram le Zogam
sunga Zomite pen kampau khat a zang thei ding, khat a puahkhawm thei
ding ihi hi. I teenna gam le lei kizom a, i pu i pa pan a kikhawlkhawm, tuni
ciang dong kikhen thei lo, a teengkhawm den minam ihih mah bangin tum
tentanin i kulna le a kisapna thu theitel peuh le'ng, pau khat lai khat a zang
thei ding sanggam laizomte ihi hi, ci-in ka ngaihsun hi. Hakha, Falam, Tedim,
Lusei, Thado, Hmar cih bang khatpeuhpeuh zang ni, ci le'ng tulai khangnoten
manlang takin ngah pah ding zah a mipil vive hi ta hi.
Laimalgawm a zangtang thei ding ihi hi
A tunga i gen bang a kampau khatah kigam ding a pian pah nai kei leh zong
Mikang lai a zang minam khat ihih mah bangin ABC hiam, A AW B CH
hiam khatzawzaw a zangkhawm thei ding ihi hi. Tua bek hiloin biakna nasepna
lamah zong Lai Siangtho sunga Proper Names peuhmah pen a kibang i zat
ding, laimalgawm zong a kibang i zat ding kisam hi. Nidang lai-in Manipur ,
Mizoram le Zogam i gen ciangin gam zaipi, gamlapi gen a gen, tua bang a
ngaihsun minam i hih ngei hangin tuhun khangthakte adingin gam
kinai ciltel, leitung neucik khat, mihing zong tawmno khat
lel ihihna kithei ahih manin pau khat i pau theih loh hang laipai khat
pel lo i zat loh phamawh hi ,cih pen ngaihsutna hong hi ta hi.
Tu mahmahin zong nopna dahna, mopawi, khawmpi le crusade , seminar le
consultation cihte ah zong a kihelkhawm den ihi hi. La phuakpa in:
Pai nuam le'ng naicik hi a,
Ut kei le'ng lah gamlapi
Ki-itna in khumpen a,
Muhdahna in khatin kha,
cih la a kitheih tung lai-in khawmpite ah kisa ziahziah hi. Tua pen tu'n zong
biakna thu bek hi lo gam le minam, lai le pauvai ah zong maan ka sa lai hi.
I khantoh nadingin ki-itna kigawmin lai khat, pau khat zangkhawm ni ci
le'ng Kawl kumpi ahi a, India kumpi ahi zong hong nialtheih ding zong hi lo hi.
Tua hi a, ei ut peuh lehang a piang thei ding thu hi, i ut kei leh a piang lo ding
hi bek hi. I ut leh khangto ding hang a, i ut kei leh khangto lo ding hi hang.
I kithutuah a i kiho theih leh kikhangto ding a, i kithutuah kei a, ei le ei i
kingikngik leh a khangto ngei lo ding ihi hi. Tua pen i minam in i teel ding
hi a, khantohna lam i teel baih leh ei a hampha ding ihi hi. ( Nov.03 )
NB: Zangkong Awging , Kum 23 cin Magazine page 150,151 pan ki teikik hi.
Lungdam.
SANG LEH LAI TAWH KIPATTAH NA PAN IN
(Zolai Kum Sawmnga Cinna Pawi 1925-75 Lamka, Laimai 15-18 pan a kiteikhia)
Leitung bup minam ciaptehna pan Mongolian minam a hi, Tibeto-Burman kam a zang Zomite pen Burma, India leh Bangladesh gamte-ah i teeng hi. Burma-ah Chin Hills, Upper Chindwin leh mun tuamtuamah i teeng hi. India ah Manipur, Mizoram, Tripura, Nagaland leh Assam gam mun tuamtuamah i teeng hi. Bangladesh-ah Chittagong gam sungah i teeng hi. Tua bangin mun tuam gam tuamah teengin kikhenthang i hih manin i ngeina, i gamtat leh kampau kibang kim lo hi. Tua hangin mite in zong minam tuamtuam mah hong sa-in Chin, Kuki leh Lushai cih bangin min tuamtuam hong guan uh hi. Tua bangin eite in zong i kam zatna tawh kituakin Laimi, Mizo, leh Zomi cih bangin i kilo hi. A tomin ci leeng, minam khat hi napi hangin gam tuamtuamah min tuamtuam leh kam tuamtuam zangin i om hi. Tua a hih manin mi tuam nam tuam takpi mah a kisa zong i om hi. A hih hangin tu hun ciangin lai pilna tawh khuamuhna, gamtatna leh ngaihsutna hong tangzai zaw ta a, kikawmna, kiphakna zong hong ol zaw ta a hih manin pum khat sa khat i hihna pen kitel pianpian ta a hih manin lungdam huai hi.
1890 pawlin British Kumpi in hong khangin i gam hong uk a, tua tawh kitonin Khristian makaite hong tun ciangun i minam tangthute lai-ah kikhumin, i kam i lai zong tua hun
Leitung bup minam ciaptehna pan Mongolian minam a hi, Tibeto-Burman kam a zang Zomite pen Burma, India leh Bangladesh gamte-ah i teeng hi. Burma-ah Chin Hills, Upper Chindwin leh mun tuamtuamah i teeng hi. India ah Manipur, Mizoram, Tripura, Nagaland leh Assam gam mun tuamtuamah i teeng hi. Bangladesh-ah Chittagong gam sungah i teeng hi. Tua bangin mun tuam gam tuamah teengin kikhenthang i hih manin i ngeina, i gamtat leh kampau kibang kim lo hi. Tua hangin mite in zong minam tuamtuam mah hong sa-in Chin, Kuki leh Lushai cih bangin min tuamtuam hong guan uh hi. Tua bangin eite in zong i kam zatna tawh kituakin Laimi, Mizo, leh Zomi cih bangin i kilo hi. A tomin ci leeng, minam khat hi napi hangin gam tuamtuamah min tuamtuam leh kam tuamtuam zangin i om hi. Tua a hih manin mi tuam nam tuam takpi mah a kisa zong i om hi. A hih hangin tu hun ciangin lai pilna tawh khuamuhna, gamtatna leh ngaihsutna hong tangzai zaw ta a, kikawmna, kiphakna zong hong ol zaw ta a hih manin pum khat sa khat i hihna pen kitel pianpian ta a hih manin lungdam huai hi.
1890 pawlin British Kumpi in hong khangin i gam hong uk a, tua tawh kitonin Khristian makaite hong tun ciangun i minam tangthute lai-ah kikhumin, i kam i lai zong tua hun
MANGTHANG NUAM MAW, MANGTHANG NUAM LO BY REV. KHUP ZA GO
Rev.Khup Za Go Leh Pu.Cin Sian Thang ( 1862 ,Zangkong ) |
Leitungah minam min kician, gam leh lei kician leh lai leh pau kician khat a neite pen minam mangthang khata seh ding kilawm lo hi.
REV. KHUP ZA GO
Rev. Khup Za GoParentage: Khup Khaw Neng & Awi Khaw Dim
Date of birth : March 1, 1944
Place of birth : Murlen Village, Champhai District, Mizoram
Spouse : Niang Khan Man
Children : Mr Carey Pum Khan Tuang
Mr John Khual Lian Mung
Daughter-in-law: Niang Ngaih Lun (Carey's wife)
Grand daughters: Rita Man Sian Muang & Deborah Ciin Biak Dik
Education & Training:
High School Leaving Certificate, Mizo High School, Aizawl, Mizoram
Pre-University Certificate, Oriental College, Imphal, Manipur
B.A., D.M. College (Gauhati University), Imphal, Manipur
M.A. (Pol. Science), Gauhati University, Assam
American Baptist Boston Seminar (September – December), Andover Newton Theological School, Boston, MA, USA
B.D., Serampore College, West Bengal, India
Date of birth : March 1, 1944
Place of birth : Murlen Village, Champhai District, Mizoram
Spouse : Niang Khan Man
Children : Mr Carey Pum Khan Tuang
Mr John Khual Lian Mung
Daughter-in-law: Niang Ngaih Lun (Carey's wife)
Grand daughters: Rita Man Sian Muang & Deborah Ciin Biak Dik
Education & Training:
High School Leaving Certificate, Mizo High School, Aizawl, Mizoram
Pre-University Certificate, Oriental College, Imphal, Manipur
B.A., D.M. College (Gauhati University), Imphal, Manipur
M.A. (Pol. Science), Gauhati University, Assam
American Baptist Boston Seminar (September – December), Andover Newton Theological School, Boston, MA, USA
B.D., Serampore College, West Bengal, India
A BIOGRAPHY OF REV. KHUP ZA GO
Rev. Khup Za Go Tangthu
(A Biography of Rev. Khup Za Go)"Amah in leivui panin
Mi zawngte lam to-in,
Nin phual panin mi cimawhte leh
A lungkhamte dom to a,
Uliante tawh kikhawlsak a,
Ama mite ulianin a bawl hi." Late 113:7,8
(A Biography of Rev. Khup Za Go)"Amah in leivui panin
Mi zawngte lam to-in,
Nin phual panin mi cimawhte leh
A lungkhamte dom to a,
Uliante tawh kikhawlsak a,
Ama mite ulianin a bawl hi." Late 113:7,8
A kaikhawm
Tg. Neng Ngaih Lian
REV. KHUP ZA GO TANGTHU
(A Biography of Rev. Khup Za Go)
First Published 2006
Copies 500
© Zo Aw Publications
Published by
Zo Aw Publications
Sunshine Cottage,
Bishnu Path, Mathura Nagar,
Guwahati –781 006, India
Tel: 91-0361-2350845, E-mail: nswante@sify.com
Tg. Neng Ngaih Lian
REV. KHUP ZA GO TANGTHU
(A Biography of Rev. Khup Za Go)
First Published 2006
Copies 500
© Zo Aw Publications
Published by
Zo Aw Publications
Sunshine Cottage,
Bishnu Path, Mathura Nagar,
Guwahati –781 006, India
Tel: 91-0361-2350845, E-mail: nswante@sify.com
L U N G D A M P I H N A
(Forward)
Lai Siangtho in, “Abel in a si napi-in a upna hangin thu a hilh lai hi,”(Heb.11:4) a cih bangin Sia Rev. Khup Za Go zong sikhin napi-in eite lakah thu a hilh lai hi.
Guwahati-ah CBCNEI Missionary Training Programme-a ka kihel laitak August ni 6 nitakin tangthugelhpa Sia Ngaih Lian in a innah an hong nekpih khitin computor sunga a khumsa hih Rev.Khup Za Go Tangthu (A Biography of Rev. Khup Za Go) hong simsaka ka lungdam hi. Hih laibu sungah a ki teelkhia Sia Khup tangthu, a laigelhte,