Tonzang sanginnpi

Tonzang Sanginnpi Lungzuanhuai na en kik nuam hiam

Tonzang Sanginnpi C Lim

Tonzang Sanginnpi lui pen C lim a kilam pen a en kik nuam te a ding lungzuan huai peuhmah ei

Tonzang Jubilee Laibupi

Tonzang Jubilee Laibu laimai ( pages ) 150 na sim nop leh

NUN NUAM NORWAY ZINNA - 3


Nitak annek khit ciangin Lillehammar khuasunga a om Zomi khempeuh hong paikhawm in Pa Sing te inn ah ka tukhawm uh hi. Pa Singte inn pen dawl nih hi a, a nuai pen nungak tangvalte lupna leh laisimna, tuibuk leh van senna a kicingin a om hi. A dawl tungnungah kahto leng veilam ah anbuk om in a taklam ah lengla dona tutphahnip hoihpipi om hi. A pua a vot hangin innsung pen a vekpi in a lum vive kikoih hi. 

Pasian in Zomite hong ompihna lungdamna late sa khawm in la makai Sia JK Kam in hun uk zong hong sem pah a, mimal khat ciat kipulakna leh hih gam tun pan a tuciang dong lungdamna leh phutkhak thu pawlkhat pulak in thugetkhopna hun nuam tak kizang thei hi. Tua khit ciangin theihnop bangbang kidong in ka holimkhawm uh a, zingsang naih lam ciangin ka kikhen uh hi. 

Lillehammar ah Zomite hampha ka sakna pawlkhat hong gen leng: 
1. Norway kumpi in nasep a neihma siah uh annek ding, inn leh giahna ding, vaksuk vaktohna ah a kisam pak ding sumnen pia in kem a, zato kilak nuamte zong a mawkna in (kumpi in piaksak) kibawlsak hi. 
2. Sangkah nuam peuhmah kumpi in sangsap la lo in kahsak a, College kah ciangin zong leitawi pia thei hi. 
3. Mehteh mehgah limci in buhtang namtui a, sathau leh singgahte zong limci ahih manin amau zong a mai uh san tiuteu in cidam sisan suah ciat uh hi. 

A nuam hun, zanhunte cimlo taka ka zat khit uh ciangin "Cidam in kimuh kik mateng mangpha,"  ciin ka kikhenbawl uh hi. Pa Sing tapa Tg. Paupi mah in a mawtaw tawh hong kha in vukngo kikhuh ziziai kawm a taitai in ka giahna ding uh Sia JK Kam inn ka tung uh hi. Lupna nuam mahmah ah hong lumsak in, zanpuan sah lo napi lum mahmah se ka silh uh hi. Vukgam a puante a kingat dan a tuampi na hi a, a sah beubau na kisam tuanlo mawk hi. Nuamtaka ihmu in zingsang khuavak dong ka tawldam uh hi. Zingciang khuavak khit ciang Levanger a om ka zi pute ahi Pu Dal Mung te innkuan kiangah hawh ding ka gel uh hi. 

Nun Nuam Norway Zinna - 2 Click HERE 
Nun Nuam Norway Zinna - 1 Click HERE 

Levangar Zinna
Zingsang khuavak ciangin tuilum tawh maiphiat in ka kisil khit uh ciangin Tawi Nuam te nuta in kiallap lim mahmah moh-hen-nga leh niangtui, singgah hong nekpih uh a, gilvah takin meilengkhawlna lam ka zuansuak uh hi. Tawi Nuam te innkuan pen a thu ka zak kikciangin ka khasiat bang suak in, ahih hangin Topa nei minamte i hih manin pa pen a om nawnloh ciang zong hong nusialo Pasian a nei ihih lam hong phawksak hi. Pasian it in mite tawh kikholh nuamsa uh a, tanote in Lai Siangtho kamngah sin tangtang in zin leh leng kamsiam takin hopih tangtang uh hi. Ka mit tawh ka muh tektek meigong innkuan Pasian bel tinten-a a khuasuak om ahih manin amau zong Topa in tua banga lamto ding hi cih ka thugetsakna leh ka kikhakna uh ahi hi. 

Gilvahsa in Levangar lam pai ding meileng khawlna ka delhsuk uh a, ka tunzawh uh minit 3 ciangin meileng hong tung pah lian hi. Norway gam meileng leh mawtawte a hun lianlian in tai ahih manin lap kei leng a kik pen ngak phot kul ahi hi. Mite in hun manmanin zang uh ahih manin a hun lap peuhleng nuntak tawldam mahmah, nuam mahmah hi. 

Meileng hong tun ciangin Sia JK Kam leh Tg. Singpi, Pa Sing te in ka vante uh meileng sungah hong domtohsak uh a, ka lutsuak pah uh hi. Minit thum zawh ciangin meileng kikhin pah a, tutna zong ka ngah nai kei uh hi. Mi na dim bilbel ahih manin compartment tuamtuam ah ka lut pheiphei uh hi. Mikang tangval nih leh nungak a hoih hiuhiau khat tawh ka tukhawm uh a, a melhoih ahih manin ka mu nuam bilbel uh hi! 

Vukngo vive kimu in lui guam leh mualte, singkung leh innte, lamdunga meivakkhau khuam te nangawn vukngo in tuamcip ahih manin pak viatvuat a, muhnopsa in ka khuadakdak hi. Lamgei ah singkung omna nuai deuhte ah Sazuk leh Sakhi gamta lai khawng kimu zeuhzeuh hi. Vomkang (Polar Bear) ka mu tam ciin ka khuadak kawikawi leh Lillehammar leh Levangar kikal ah ka mu vet kei hi. Nai 6 sung meileng ka tuan khit uh ciangin vukngo na sah deuhdeuh a, leilu lam tawh kinai mahmahta ahih manin mual leh guam zong na zangtam zaw deuhta hi. Levangar tunma in Zomi khat leh nih omna khua pawlkhat Otta, Dombas, Oppdall, cihte ka nawkto uh a, lamgei mualtungah mite vuk tungah kitolh ziahziah in nungak tangval vuktunga tolhna ciampek saupipi pua ngawngngnawng uh hi. Kval leh Melhus khuate ka khen khit uh a sawtlo in Trondheim khua ka tung uh hi. Trondheim meilengtual pen tuipi gei hi a, meileng pan pusuak leng tuipi kimu pah in tembaw hoih nono tampi na kigual diudeu hi. 

Trondheim ah ka tun uh ciangin lamet zah val a thupi in Pu Dal Mung Guite te pata (Siam), Pa Kimpupa leh Pa Dongsan  te in hong dawn uh a lamdang bang kasa liang uh hi. A mawtaw uh tawh hong vakpih in Nidaros Cathedral biakinn kum 900 val a upa hong etpih uh hi. Hih biakinn pen Norway kumpi lui Saint Olav kiphumna han tungah kilam hi a, kum 200 val bang ciangin kizo pan hi. Biakinn kimteng vuk in khuh zihziah ahih manin hanmual neu cikcik kiphutte zong vuk in khuhcip phial hi. Biakinn ah kiteng mopawi bawl om ahih manin a sung kilut theilo a, ahi zongin a pua lam ah maan kizaih in ka manlah keei uh hi. Norway ngeina tawh kizem nungak leh tangval honpi khat hong pai in lapawl sa zuaizuai uh ka muh ciang, "Zomite bek a ngeina it leh zuun hi kei ei, midangte in zong amau ngeina na thupibawl uh ei," ka ci hi. Tua pan pai phei in Old Town Bridge leipi ka en leuleu uh a, 1685 AD a kilam singtawh kibawl lei hi. 

Nu Nemboih Zomi in amau inn ah nitak ann lim mahmah - sa namkim, mehteh mehgah leh singgah namtuamtuam tawh ka vekpi un hong nekpih a, a tanu lah maitai in ngaihhuai mahmah uh hi. Holimna hun tomno leh thungetna hunte zangkhawm in nai khat leh a lang bang a kitai lai ding khua Levangar lam zuanin Pu Dal Mung te pata (Siam) tawh ka dingkhia leuleu uh hi. Levangar ka tun uh ciangin zan nai 10 valta a, zankhuamial nuai ah khuadak leng vuk bekbek pak phiupheu hi. Inn ka tun uh ciangin a zi Pi Khawl leh a tapa neuzaw Lian in hong dawn in coffee dawn khit ciang ka lum uh hi. 

Lillehammar ah ka taam ni uh Ni suak pen lamdang ka sa a, Ni pen leitaw lam South ah a suak mawk hi. Leitung langkhat i tunglam ah Norway gam om ahih manin Ni suak zong leitaw lam ah suak a, mualpang khat pan hong suak in mualpang langkhat ah tumkik ziau hi. 

Levangar Vakna
Zingsang khuavak ciangin Nipini ahih manin inntekte kuamah nasem kuanlo uh a, kikhop lah nitak lam ahih manin zingsang kiallap nek khit ciangin ka vakkhia uh hi. Pu Dal Mung sangkahna ka pai uh leh vuk bekbek na dim a, a gal pan ka en uh hi. Tuipi pangah ka pai suk uh leh vatawt leh vasa tuamtuam na om a, votsa lo uh ahi tam ka ci hi. Tuipi dawk leh lui kimatna khat ahih manin a tui a lim hiam ciin ka ciap leh al piatpuat hi. A sak ah paito leuleu in Tuibualna Phualpi (Swimming Pool) na om a, Olympic om cianga tuibual kidemna dingin zong a kizang thei zaha kibawl ahi hi. 

Tuibualna pan lei thupi khat a kuum viauvuau khat omna hong etpih a, a gal ah mualtung kahna kahlei kidawh kigalmuh thei a, tuipi gei ah tembawneu khawl zihziah hi. Tua lui langkhat pen a lamdang mahmah khat hi. A lui pen Tuipi tawh kizom ahih manin zingsang lamin tui to luan a, nitak lam ciang tui suk luan kik hi. Zogam a Meitei gun sanga lianzaw ding tui to luan, suk luan kilaih cih mawk pen a lamdang veve hi!!

Nek leh dawn ah amau buh na huan nawn mello in mikang an, moh leh sa, anteh leh singgahtui cih khawng na limzat khinta uh ahih manin ei buhsih mah a cite adingin a thak khat hong suak hi. Pau zong English zanglo in Norway pau zang uh a, "Lungdam" a cih bek uh zong "Ka lungdamna a tul a sim hi"  acihna dingun 'tulvei ka lungdam' cizaw uh hi; lungdam luat genna kammal zang uh hi. [Tusen Takk = A thousand thank yous = Lungdam mahmah hi]. 

Levangar ah Pu Dal Mung in kumpi luite inn thupi, kimuhkhopna munpi, galsimna phual leh a sihna phual uh a kikemcingte hong etpih a, mite in a mi masate uh, a hunluite na ciamteh, na pibawl mahmah uh hi maw cih hong phawksak hi. Vukngo tungah khe tawh ka vak sim in Pu Dal Mung tapa Siam leh Lian in kei pen vuk tungah hong sawnpai nuam in hong bawhvat zel uh a, tua pen vukgam omte ommaih dan hi cih ka phawk hi. Amau bel vuk tungah kibual in kikhuk ziahziah uh a, ko bel ka khedap uh a taal nak leh kuamah sawnpaih kullo in a kibual pahpah ka hi uh hi! 

Norway ah naupang suaktung zong ni khat in innpua ah nai 2 sungta pho uh, omsak uh ci tazen hi. Tua pen khuavot a do zawh na ding ci uh hi. Sangkah ciangin zong naupangte vuk tungah nai 2 sung pelmawh a kimawl ding uh ahi hi. A puante uh vuk bang, puang phiupheu in amau phamawh sa seselo in kitolh ziahziah lel uh hi. 

Hibang mite tatzia, kampau, khuahunte va mu thei ka hih manin ka lungdam mahmah hi. 
Tusen takk, lungdam mahmah, a thousand thank yous...

(zop lai ding)

Hau Za Cin
Phuitong Liim
 
Jesus was angry enough to purge the temple, hungry enough to eat raw grain, distraught enough to weep in public, fun loving enough to be called a drunkard, winsome enough to attract kids, weary enough to sleep in a storm-bounced boat, poor enough to sleep on dirt and borrow a coin for a sermon illustration, radical enough to get kicked out of town, responsible enough to care for his mother, tempted enough to know the smell of Satan, and fearful enough to sweat blood.
 
He is able to run to the cry of those who are being tempted and tested and tried.
Hebrews 2:18 (AMP)
 
Whatever you are facing, He knows how you feel.

__._,_.___



NUN NUAM NORWAY ZINNA - 2


Salmon ngasa san sihseh leh Voksa emmin namtui veuveu gilvun kikang phitphiat a nek khit ciang Sia JK Kam leh Tg. Paupi mah in "Omlympic Park" hong vakpih dingin hong kithawisak uh hi. 

Singapore pan ka puak uh puanlum a sah veve pen vuk gam ah na lum hetlo bilbel hi. Vuk gam ah puansilh ding pen i pumpi tunga cilum a pusuak ding a dal puan-ngat a bit khat a sung ah silh ding, a pualam huihvot in a pailet loh ding puanngat a bit mah a tungah silh ding ahi hi. Puanlum sah ngeina pen huihvot in let ahih manin ci lumsak lo na hi gige hi. Ci tawh a kimat a silh ding a sungsilh khat tungah puanlum huih in a pailetloh puan tungsilh khat silh khit ciang ka khedap uh na kisam lailai hi. Khedap pen Singapore pan khuasung vakna a kizangte vuk tungah taal ziahziah ahih manin vuk tung paina khedap a nuai gial nei, a savun a sah, huihvot in a pailetloh mah na kisam kik hi! Pilna tampi ka vakkhiat ma un ka ngah uh hi. 

Puansilh ding ka puakte uh kizang theilo ahih manin Sia JK Kam in ama a hong kawm a, "tang suak un" hong ci lai hi. (Ka paikik uh ciang ka zat ding uh, kempah ung). Khedap ama neihsa om hileh hong piaksawm lai hi! Ka khe uh a kituak omlo ahih manin ka lei uh hong kisamta hi. Sumbuk ah pai in khedap ka et uh leh vuktung paina khedapte na tawm man hetlo in na leitak thei bilbel hi. Leiloh lah a phamawh ahih manin ka lei uh hi. Tua ka bulh uh ciang bel - huiha, nuamlua hita mai. Sunthapai khuasung vuk lak ah zong kidiang ngamta ding na himawk hi. Vuk lak ah vot, khuadam cih hang a vuk lak a kizang puan leh vante zang peuh leng nuamtak in khuadam phawklo in a kinungta thei na himawk hi!

Nun Nuam Norway Zinna - 1>>>Click HERE

Niangtui leh Moh Hong Lui Uh
Ka khedap leina sumbuk golpi sungah Pa Sing tanute nih - Lia Huai leh Lia San in nasep hoih mahmah na nei in ka kimukha uh a, a mel uh a hoih ban ah a mai uh tai ahih manin hong nuihsan siusiau uh hi. Zoliate ahi ci mah hi cih khak baih a, ahi zongin amau maitai dan pen lungsim tawng pan hong pai lungdamna maitai hi. "Kimeltheihna, kimuh lungdamna" ciin coffee leh moh a lim, a ham phitphiat, a khumlo, lah nek nuam mahmah hong lui uh a, "Ko anne khin lian hive ung"  cih kawmkawm in ka dawn uh leh ka gilvah uh hong nuamsak, zangsak hizaw a, vakna ah tui duh in ki-om nawnlo pah hi. 

Olympic Park, Lillehammar Ah
Niangtui leh Coffee dawn khit, puansilh khedap teng a kim dikdek khit ciangin Tg. Paupi leh Sia JK Kam makaihna tawh Olympic Park en dingin Paupi mawtaw tawh ka taito leuleu uh hi. Olympic Park paina ding Sia JK Kam inn pan luigal lam ahih manin khuasunga luipi kanna dinga kidawh leipi ka kan uh a kul hi. Lei gol, saupi khat na om a, ahih hangin tui kimu vetlo hi. Tua luipi pen vuk in khuhcip ahih manin tui kidawk lo a, gunkuang, tembaw zong pai theilo hi. A taktak in a tui khempeuh a khal himai ding hi (a nuai lam bel a khal diam va en tuan sam kei ung :) ). Vuk pak viatvuat kawm ah mawtaw gul taito teuteu in kim leh paam siangtho sitset a, mawtaw sunga aircon hangin a vot lam zong kiphawk lo hi. Leipi kan khit ciang mualtungah lam kawi to ngiungeu a, damdam in mualtung lam ka tungtoto uh hi.  Mawtaw a kawi ciangin luipi lam dak suk leng mual leh guam khempeuh vuk vive in khuh ahih manin pak viatvuat hi. Mawtaw lampi a kawi sak ngiungeuna uh a hang pen vuk khuhna lampi pen to lua leh mawtawpei kitaal thei ding ahih man hidingin ka ummawh pong hi. 

Mualdawn ka tun toh uh ciangin singkung khempeuh zong a teh hing dihdiah kitam muh lo in vuk mah in na tuamcip khin hi. Neu lai ci pong leng, naupang lai a khua Murlen ah kikhop ciang Vuk Mual Panin cih la ka sak zelte uh ka mitkha ah ka mu a, a taktak a vuk mual mu ngei ngeilo in tua la ka saksak uh khawng tun a takpi in a mu hipan hel zen veng e maw ka ci hi. 

Olympic Park lutsukna ding ciangah Paupi in a mawtaw tawh hong kha a, mawtaw pai theih tawp ahih manin a mawtaw tawh aman mualnuai lam ah hong ngak dingin a kilehsuk kik hi. Ko mi 3, Sia JK Kam, kei leh ka zi Cingpi in Olympick Park a tungvum pan ka tuansuk uh hi. Olympic Park lutsukna ding ah inn sitai mahmah khat na kilam a, tawlngakna ding ahi hi. Lawplua lel ka hih manun ka vel se kei uh hi! 

Ka paisuk ma un mawtaw tung pan ka tuak khit uh sawtlo in vuk tungah a lum nuam tawh, a kibual nuam tawh, a diang nuam tawh, khut tawh vuk a lawngnuam tawh, vuk lak ah khekhap a dawksak nuam a khedap nuai tawh nakpi a sik giapgiap tawh...nop ei, nop ei...

Olympic Park ka lutsuk uh ciangin vuktung a kitaalte, tai kidemte, kitolh ziahziahte gamtatna honpi khat ka mu  pah uh a, siam hile'ng a nak nop ding dan lungsim in a bawlbawl hi. A suk velval vuk tung kitolhna luzangsip ah ka om laitak un ka khuadak suk uh leh a nuai lam pek ah Tg. Paupi mawtaw kang a tai valval ka mu a, aman Olympic Park a nuailam pan luttohna mawtaw khawlna ah a mawtaw a koih hi. A khe tawh hong paito ka mu uh a, ko zong a lu lam lam ka pai suk uh hi hi. Kigalmuh hangin a mi khuttumcia khawng bek in a kimu hi a, Km 2 phial a kigamla ding hi. A kitolhna bekbek zong meter 1710 a sau ahi hi. 

A lu pan siksan kibawl ah damdam in khe tawh ka tuaksuk uh a, vuk in khuhcip ahih manin a nal mahmah hi. Cingpi khat vei tuk in ahih hang a madawk a pai Sia JK Kam in a nuailam pan na man thei hi. Tolhsuak in kia suk suak hile hang Km 1 khat bang a kitolhsuak thei dinga ahih manin lauhuai veve hi. A nopna mah in lungsim zo ahih manin kidawm takin ka paisuksuk uh a, a zangtam deuhna mun ka tun uh ciang vuk tungah ka kitolh gawp sam uh hi! A lauhuailua lo ciangah bel ka hangsan mahmah uh hi. Vuk tungah ki gamtang ngeilo ahih manin ka kidop uh ahi ding mah ahi hi. Sia JK Kam bel hangsan mahmahta in vuk tungah pai ziahziah, kitolh ngam lel hi. Ko zong ka pai kik uh ciang tuadan hanciam ding!!

Olympic Park sungah Olympic Meivakpi phung tungah ka kahto uh a, maan ka kizaih huh hi. A endikte etna pawlkhat ka kah uh a, a sangna lam bel ka paikik uh cianga dingin ka siit phot uh hi. Nai khat bang vuk tungah ka bual khit uh ciangin mai vun zong hong ham heha pian a, naptui bang a luang nuam hileh kilawm cih bangin i nakngek hong vot pian ahih manin maan lak theih zah lah kila khin, Tg. Paupi mawtaw tawh ka ciahkik uh hi. 

English te laigelh siam John Keats in, "A thing of beauty is a joy forever,"  ci hi. Hih mun hoih muhkhakte in khantawn hong lungdamsam, hong lungnuamsak ding na hi gige a, tun zong tua mun mitkha a kilat ciang lungsim hong tawldam sak, lungnopsak lai hi. 

Salmon Ngasa Pum Golpi Hong Nekpih Uh
Lillehammar ah om Zomi innkuante in nitak ciang Pa Sing te inn ah tutkhawmna leh kikholhna nei ding ciin hong deihsak uh ahih manin koh zong tua lam manawh dingin ka pai kawmkawm uh hi. Pa Sing te inn ka phakma un Pa Lang te inn ah ka bang phei uh a, Pa Lang pen lawm Sia Lianpi Tanglungtup u na hi hi. Pa Lang te inn ah singgah leh a vot khawng dawn in tomvei ka holim uh a, amau inn golpi sungah nuamtak in a teng hit-hiat uh a, sual khempeuh zong puanpi carpet kiphah in vuikhu cih bang omlo, khebuan nangawn omlo ahih manin Norway pen a nun nuam gam hi, cih kitel kasa semsem hi. 

Tua pan nitak annekna ding leh kimuhkhopna ding Pa Kam Khan Sing Sukte te inn ah ka paisuk uh hi. Pa Sing te inn a dawl nih pha inn golpi khat hi a, tutphahnip sofa kicing taka kikoih zihziah tungah ka tu uh hi. Inntek nu Nu Cing in dawn ding hong pia pah in kimuhcil ahih hangin a kithei ngeingei sa ka bang uh hi. Pa Sing tate numei 2 in nasep nei khin in khat sangkah lai a, a tapa in Engineer kah in gualnuam mahmah uh hi. 

Nitak an hong nekpih uh a, Salmon golpi khat Aluminium foil tawh tuam in a emmin uh hong nekpih uh a, limlua ahih manin gilpi leh sakhau cih tawh a kine himai hi. Tua zah a gol Salmon pum ka nek cilna ahih banah limtak a ki-emmin ahih manin a sa ciil in, a tui zong ciil a, a helpih antehte zong hong nel vetlo hi. Tu bangin gilkial ciang kiphawk kha, mitkha ah kilang vatvat thei hi. Cik ciang nun nuam Norway a kipai kik kha tam maw!

(zop lai ding)

Hau Za Cin
Phuitong Liim
Jesus was angry enough to purge the temple, hungry enough to eat raw grain, distraught enough to weep in public, fun loving enough to be called a drunkard, winsome enough to attract kids, weary enough to sleep in a storm-bounced boat, poor enough to sleep on dirt and borrow a coin for a sermon illustration, radical enough to get kicked out of town, responsible enough to care for his mother, tempted enough to know the smell of Satan, and fearful enough to sweat blood.
He is able to run to the cry of those who are being tempted and tested and tried.
Hebrews 2:18 (AMP)
Whatever you are facing, He knows how you feel.
__._,_.___

KHA SIANGTHO SUNGA KIPHUMNA - REV.DR.HAU LIAN KHAM


''KHA SIANGTHO SUNGA KIPHUMNA''
(Luke 24:29; Acts 1:8)
By Rev Dr.Hau Lian Kham
(Zomi Theologian; Revivalist; 
Great teacher; Model leader;
Reformer; fruitful Pastor; farmous preacher; church pioneer)
Kha Siangtho sunga kiphumna i cih in pianthakna hi pan sansan lo-a, i pianthak khit teh aban kal nihna ahi hi. Mi khat hong pianthak teh asung ah Kha Siangtho nei pah hi. Ahih hangin vangliatna tawh na lian pipite a sep zawh nadingin Kha Siangtho sunga a kiphum ding kisam lai hi. Pianthakna le Kha Siangtho sunga kiphumna akibat lohna pawlkhat en dih ni.

1. Jesu nuntakna: 
Gupna ngah nadingin Jesu nuntakna ki-etteh thei lo hi. Bang hang hiam cih leh Jesu pen Kha Siangtho a nei sa-in hong suak a, eite i hih leh mawhnei sa-in i suak hi. Jesu a sih zawh ni 3 teh thokik a, eite ihih leh i sih zawh ni 3 teh i kivui hi. Eite i pianthak teh Jesu tawh a ki bang ihi pan hi. Jesu Jordan gunah tui hong kiphum ciangin Kha Siangtho hong kum suk a, Kha Siangtho sungah ki phumna hong ngah hi (Lk. 3:21-22). Tua hi a, Jesu in Kha Siangtho a neih leh Kha Siangtho sunga a kiphum hun pen kum 30 sung bang kihal cih kimu thei hi.

2. Nungzuite nuntakna: 
Nungzuite in a neihsa teng uh nusia-in Jesu sang uh hi (Mt. 19:27). Jesu ngiat in nungzuite’ min vantung khua-ah kigelh cih gen ahih manin amaute piangthak zo uh cih kilang hi (Lk. 10:20). Ahi zongin Jesu in amaute Kha Siangtho na ngah un, na ci sansan hi (Jn. 20:22). Jesu van akah ding ciangin a nungzuite kiangah Pa’ kamciam Kha Siangtho kong pia ding (Lk. 1:4) zong na ci lai hi. Tua ahih manin hih hunin nungzuite Kha Siangtho sungah kiphum nailo uh cih kimu thei hi.

3. Samaria khuamite nuntakna:
Filip tungtawnin mitphial bawlpa Simon a kipan Samaria khuamite hong piangthak uh a, tui zong hong kiphum uh hi. Ahi zongin Kha Siangtho sunga kiphumna ngah nailo uh a, Peter leh Johnte in thu a ngetsak uh teh Kha Siangtho sunga kiphumna hong ngah pan uh hi (Sawl 8:15-16).

4. Efesa pawlpite’ nuntakna
Efesa pawlpite in mawhna kisikkikna hang-a John tuiphumna ciang bek na thei pan uh-a, piangthak nailo uh hi. Paul thuhilhna tungtawnin hong piangthak uh a, a maute tungah Paul in a khut a ngak ciangin Kha Siangtho sunga kiphumna hong ngah pan uh hi (Sawl 19:1-5).

5. Paul nuntakna:
Paul pen Damati lampi ah a pai laitakin Jesu tawh hong kimuhna panin hong piangthak hi. Tua zawh ni tam simsim khit ciangin Damascus khua ah Paul vapai-in Ananias in thu a ngetsak ciangin Paul in Kha Siangtho sunga kiphumna hong ngah pan hi (Sawl 9:18).
Hih a tunga thute i et ciangin pianthakna leh Kha Siangtho sunga kiphumna pen kibanglo a, a tuamtuak ahihna kimu thei hi. 

Kiphumna (Baptaiz) tawh kisai in thum om-a, tuate in:
Kha Siangtho in Khris pumpi sungah thu-ummite hong phumna (or) pianthakna (1 Kor. 12:13).
Pastorpa in thu-ummite tui sungah hong phumna (Mt. 28:19)
Jesu in thu-ummite Kha Siangtho sungah hong phumna (Lk. 3:16) cihte ahi hi.

Tua ahih manin a masa-in eite i pianthak ding kisam masa phot a, i pianthak khit nak leh tui sungah kiphum ding zong kisam hi. Tua khitteh Kha Siangtho vangliatna tawh na lianpipi i sepkhiat zawh nadingin Kha Siangtho sunga kiphumna i neih ding zong hong kisam toto hi. A thubek-a thei pong ciang lel hilo a, eima pumpi mahmah zong i kiphum ngiat ding kul hi. Bang hang hiam cih leh Pa Pasian hong kamciam zong hi a, tua Kha Siangtho vangliatna lo tawh bangmah i seemzo kei ding hi. Jesu mahmah in zong Kha Siangtho sunga kiphumna pen na thupi ngaihsut ahih manin a nungzuite in tua vangliatna a ngah matengun koimah pai phial nailo phot a ngak cinten nadingun na sih vaikhak ngiat cih kimu thei hi. A nungzuite in zong Jesu vaikhakna bangin na ngak takpi uh a, Pentecost ni hong tun petpet teh Kha Siangtho sunga kiphumna hong ngah takpi uh hi. Tua vangliatna tawh na hong sep uh ciangin leitungbup hong lokzo pan uh hi.

Sawltakte hun a kipan tuni tu hun ciang dong mah, a khang a khang-a Pasian’ mizat mi minthangte’ nuntakna i et cianginn amaute in Kha Siangtho sunga kiphumna na ngah kimciat uh a, Kha Siangtho vangliatna vive tawh na seem uh ahih manin amau’ tungtawnin mi tampi piangthakin cina tampite damin lim leh nalamdang tampi piang hi. Kha Siangtho in a kulna tawh kizui-in a pillote pil tawmsakin, a siamlote zong siam tawmsak lel a, na maizumsak ngei hetlo hi. Ahi zongin amau’ pilna leh amau’ thagum hatna a suang mite ahih leh Topa’n amaa uh paisak lo a, amaute maizumsak cih kimu thei hi. Tua hang mahin leitungbup AG pawlpite in “Ka kha tha bek tawh ma tun ding” (Zech. 4:6) cih kibulphuh ahi hi.

(21-5-1983 Saturday nitak Tedim BAG biakinn ah agen thu akitom lak hong kisuak sakkik ahi hi ; Khanlawhna Hun, Khol 25, Hawm 303, March 2004): 3-4.


NUN NUAM NORWAY ZINNA - 1



Nun Nuam Norway Zinna- 1
Lamet hetloh in Angkawi lianu tawh nuntak a nuam mahmah gam Norway ka zin kha vat uh hi! Mual leh guam khempeuh vuk in khuhcip a, pak beubau hi. Hizah a tam vuk ka muhcilna hi. Sen Kumthak ka metbawl pen kum in ka tuat hi. Ka kiten zawh uh kum 10 Cinnna zong ahih manin ka lawp mahmah uh hi.
Feb 15, 2018 nitak in nun nuam Norway zin dingin Qatar Airways tawh ka dingkhia uh hi. Feb 16, 2018 ni zingsang khuavak milmial in Oslo vanlengtual Gardermoen ka tu uh hi. Khuavak milmial, guahzu seuhseuh a, vanleng tohlet pan ka khuadak leh vanlengtual gei khempeuh na pak biabua hi. Nungak tanakha kinuh bang keei ka sa hi! Vanleng tung pan a hawlpa in, "Oslo a kitung dinghita ahih manin na kawnggak uh gakta un" cih hong gen tak ciang ka kawnggak kawm in ka veilam a tohlet khuhna na liktoh leh zingsang phalvak tung bangin na vak milmial a, meikai tawh zong kibang hi. Tua tak ciang vanleng in meizun lak nawk suk in niam deuhdeuh a, vanlengtual kim a meivakte kimu milmial a datmei tang 3 thunte a battery bei kuan bangin san milmial hi. Tua meivak san silsial nuai ah vuk na kiciang viatvuat a, vanleng a tuk ciangin a gin dan zong tui tunga kitaal bangin ging ciuciu hi.
Image may contain: 2 people, including Pau Khat Suan, people standing, tree, outdoor, nature and water Vanleng a tuk khit ciang a khawlna ding mun, mipite pusuahna ding mun zuan in paisuak a, ka veilam ah vukngo kiciang viatvuat suak hi. Vanleng pan pusuak ciangin ka vei leh tak ah vukngo sahpipi suangtum ciacia vum vetvat a, angkawi lianu tawh selfie, wefie ka zaih khit uh ciangin immigration leh custom kanna kongkhak lam manawh in ka paisuak uh hi. Immigration te na kizen mahmah uh a, "Koi pan hong pai, bangtan tam ding, koi ciang pai ding?" hong cih ciangin "Singapore pan hong pai hi ung, Norway ka pai cilna uh hi. Lillihammer ah tuzan giakto nungin Levangar leh Stavanger ah ka sanggamte uh kiangah a hawh ding hi ung," ka cih leh, "Kei zong Levanger khua pan hi ing, hun nuam na zang un" ciin maitai takin vun kang melhoih nuihmai silsal khat in hong kam vaikhak khit ciangin ka Passport uh a nih in a seal tuum a, ka pusuak pah uh hi.
Zingsang tung a hih manin mi na tamlua lo a, ka vante uh vanlengtual a vannawnna duappi tunga tai veuveu lakhia thei pah in ka maban uh Zomi Lasiam JK Kam omna khua Lillehammer lam zuan dingin meileng khawlna lam ka pai phei uh hi. Meileng khawlna ka tun uh ciangin meileng ticket lei dingin Kiosk ah ka hih uh leh Norway sum Kroner ka nei uh hi. Euro sum ka puak uh Norway ah na kizang theilo citciat hi (Norway pen European Union ah kihello ahih manin Euro kizang theilo)! Ka cihna ding uh theilo in Information Counter ah ka dot uh leh, "Tun nai 8 a sat ding hita, Meileng hong tung pah tading ahih manin ticket lei nawn kei unla, meileng sungah lut in a sung pan leizaw ta un," hong ci a, vanlengtual nuai a meileng khawlna ah kahleitai tawh ka tuaksuk uh hi. Ka tun zawh uh sawtlo minit 3 khawng ciang meileng hong tung pah a, ka lut pah uh hi. Meileng lampi nawl tuaka vuk kiciang viatvuatte Christmas vok thau banga pak heha ahih manin siangtho sitset a, ahi zongin huih nung hiauhiau bel vot peuhmah hi. Vot lua ahih manin ka puantungsilh puak uh a lum pen dinga ka teel uh ka silh uh hangin ka lum zo taktak kei uh hi.
Meileng sungah ka tuan zawh uh a sawtlo in ticket ente hong pai a, ticket ka lei uh hi. Norway sum Kroner ka neih loh ban vuah Euro ka zat theihloh lam uh ka gen uh ciangin Credit Card tawh zong kilei thei, Debit Card tawh zong kileithei ciin hong gen a, hong lemkik bilbel hi. Ticket zuak pa in ka khuadam lam uh hong muh ciangin, ama ip sung pan sumnem pawlkhat hong pia a, "Hih tawh Coffee na lei unla, na ci uh lumsak un," ciin hong vaikhak a, ko zong Coffee hai nih ka leipah uh hi. Coffee dawn kawmkawm in vei leh taka vuk pak zihziahte ka enen uh a, etlawm sa in ka mit uh tai ka sa mahmah uh hi. Mawh neite Zeisu in hong sawp ciangin vuksangin kingo zaw ding hi a cih ka phawk vangvang hi. Vantung nop ding dan hong phawksak a, ka tawl hong dam tuam liang hi.
Nai 10 hong sat ciangin meileng sungah thuzaksakna hong ging kiaukiau a, "Lillehammar" cih khat ka za kiau hi. Ka khuadak leh meileng khawlna gei ah tua khua min na ki at takpi a "Sia JK Kam te khua a kitung hi takpi ta veh e" ciin meileng sunga FREE WIFI ka zat theih lai ciin Sia JK Kam kiangah "Lillehammar hong tungta ung ei" cih ka khak pah hi. Meileng pan pusuak in vuk pak viatvuat gei ah ka vante uh sawn in meileng ticket zuakna inn ah ka lut uh hi. Tua sungah Sia Kam hong dawn ding ngak in ka tu uh a, ama hong tunma in innpua ah vukte va lawng in a lim hiam ka ciam a, ka khuadak kawm in vuk lak ah ka khekhap ka dawksak kawikawi uh hi. Huihvot dan bel Singapore tawh teh in kigen theilo himai!!
Om muang manlo, vukngo muhnop sa lai.... kong khak ah vuktung kahte banga kituam khat hong lut a, "Cidam a hong tung maw" ciin Zomi lasiam Sia JK Kam a khut hong pia phei pah a, lungdam taka khut kilen in ka vante uh hong liksak khiat saka a mawtaw ngiat tawh hong dawn Pa Sing (Pa Kam Khan Sing) tapa Tg. Paupi (Tg. Mang Lian Pau) tawh kimeltheihsak in Tg. Paupi mawtaw sungah ka van teng uh guang in vuk pak zihziah tungah mawtaw tawh tai velvel in Sia JK Kam inn lam ka manawh uh hi. Ama inn ka tun uh ciang a kongkhak cihloh vuk in na liah mang khin a, a kong mai ah vuk din khum in na kiciang viatvuat a, a inntung bang tongkhat val a sah in na khuh mitmet hi. Innsung lutma in a kong mai a vuk kiciang viatvuat te khut tawh ka lawng masa nuam sese uh hi. Naupang khualzin bangin vuk pen muhnopsa in ka pakta mahmah uh hi.
Inn sunga ka lut uh leh a pualam na banglo a, na lum hiuhiau se hi. Nuvaw noh vuk lak ah teng in na innsung uh lum hithit ka ci uh hi! Innsung lumna ding meitha zangin khuadam kiphawk lo a, tua zaha nuam gam Norway pen "'Nun Nuam Norway' hizen ei" ka ci hi.
Bazar Paina: 
Sia JK Kam in ama sangkah ding nangawn kuanlo in ko dawn in hong ngak a, ka tun uh a sawtlo in "Bang duh?" ciin mehzuakna Kiwi Mini Pris ah hong tonpih pah hi. "Norway ah Salmon ngasa minthang pen hiven, tua duh hang ei," ka cih leh a golpi bak nih lei pah a, "Voksa zong lim hi aw" ciin Voksa zong bak golpi 4 hong leipah hi. Inn ah deihtak a huan in ka neknek uh leh ka gai dekdak uh hi. Bawngnawi lah ciik, anteh meh lah hing sitset, a buh uh lah namtui in khu veuveu a, singgah tui lah Real Juice vive na hipah hi. Nun Nuam Norway himawk uh ciai, na an uh lim, na meh uh lah hing sitset ka ci hi.
Gilvah in ihmut hithiat a ut-huai mahmah hang a lawphuai zaw khuadakna dingin hong ngak gige a, lupsan theih cih bang hilo hi. A khuasung vuk pak bekbek en a zong sun thapai inkatau tungah kitu zo ding hi. Nuam panpan ei...
(zop lai ding)

Hau Za Cin
He Knows How You Feel
Jesus was angry enough to purge the temple, hungry enough to eat raw grain, distraught enough to weep in public, fun loving enough to be called a drunkard, winsome enough to attract kids, weary enough to sleep in a storm-bounced boat, poor enough to sleep on dirt and borrow a coin for a sermon illustration, radical enough to get kicked out of town, responsible enough to care for his mother, tempted enough to know the smell of Satan, and fearful enough to sweat blood.
He is able to run to the cry of those who are being tempted and tested and tried.
Hebrews 2:18 (AMP)
Whatever you are facing, He knows how you feel.
__._,_.___

TUILUM ( warm water ) HOIHNA

Japan doctor siamte in nakpitak in a sin khit uh ciangin, tuilum pen natna tampi a dam sakna ding in 100% in kizangh thei hi, ci uh hi..tua natnate pen :-
1. Luna (Headache)
2. Sikhang - BP sang
3. Siniam - BP niam
4. Huh kizopna anate
5. BP sang leh niamte vatvat theite
6. Sibup natns
7. Cholesterol (thau hoihlo)
8. Bukkhuh
9. Taksa kham , cikham
10. Mipi hulelh natna (golu pain)
11. Huihut (Arthsma)
12. Khuhsau
13. Sihui khak
14. Zun leh ek tawh kisai natna
15. Gillian natna nei
16. Chaw gawi hatlo
17. Mit, bil leh gawltawh kisai natna
18. Lugumnatna

*TUILUM bangci zat ding?* :
Zingsang thawh phet gilpi a hawm lai in hai nih dawn ding. Khatvei na ah a haksa phial zong in damdamin na zawhdong dawn khit sawm ding.

*Theihding:* Tuilum na dawn zawh zawh 45 minutes sung in bangmah *ne lo ding*

Tuilum zatui hoih na dawna hangin anuaia natnate a hun ciangtan sungin na dam ding hi:-
Zunkhum -ni 30 sungin
BP- Sikhang, siniam ..ni 30 sungin
 Gilpium natna- ni 10 sungin
Cancer natna tuamtuam kha 9 sungin
Sihui khak/neu natna-kha 6 sungin
 Gilpi angawi thanem -ni 10 sung.
Zun lampi hoihlo-ni 10 sungin
Nak, bil leh gawl natna(ENT)-ni 10
Numei lam natna-ni 15 sungin.
Lungtang natna-ni 30sungin.
Lu-na -ni 3 sungin.
Thau hoihlo (cholesterol) - kha 4 sungin.
Sibup natna leh pumzaw natna- kha 9 sung in.
 *Ashma- khuhsau..kha 4 sungin*
Na dam zo ding hi.

*TUI VOT NANG ADING HOIHLO:* Tui vot pen na naupan lai leh na khan lai in bangmah a poina omlo a bat hangin, na upat khit ciang poina tampi hong tun thei hi.
Tui vot in na Lungtang sihuii 4 te bingsak/ neusak in tua in Lungtang natna (heart attack)Hong ngah sak thei hi.

Na Sin (Liver) a ding zong tuivot pen hoih lo a, na sin ah thau hoihlo bawl in khakcip thei hi. Sin natna anei atampente in tuivot tam dawn luat man a hi hi.
Tuivot in gilpisung ah haksatna tampi piangthak a, Cancer nangawn piangsak hi.

HIH THU MIDANGTE TUNGAH NA HAWMSAWN LEH NUNTAKNA TAMPI A HONKHIA NA HI DING HI.
LUNGDAM.

Topa Thupha.
From:
Dr. D. Mensah- Asare


Behlapna: A cidam deuh le pumpi gikna a khiam nuamte in zong tuilum tampi 
                    pi dawn zo leng kikiam baihtuam ci hi. ( Kathelnah ) 


MYANMAR VICE PRESIDENT PU VAN THIO LE ALAWMTE CIKHA KHUAPI AH

16/5/2018 ni-in Vice President Pu Henry Van Thio le apawlte
Zangkong pan Kawlpi vanleng tawh leng-in kawlpi pan siallum
kulh ah pha a Tedim -Tonzang - Cikha ciang paisuak cih thu kiza hi.
tuzing sang Cikha-Khenman khua pha-in gamgi kikawmna zong
va en a gamgi vanzuakna/နယ္ဆပ္ေစ်း pia-in mailam ah gamgi
sumbawlna/(နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရး) zong bawltoh dingin ettoh laiding ci-in genbeh hi.
tuaban ah Cikha khuapi ading in Pu Henry Van Thio le apawlte - kumpi
lam vaisaite vaihawmsak/piak ding kamciamte in!
1/.Cikha le Khenman lampi pen gambup lampi ျပည္ေထာင္စုလမ္းမျကီး ding.
2/. Cikha zato pen taihne-sizung pan in akicingzaw in beh lapsak to ding.
3/. Ambulance/Dammawh puakna motor khat .
4/.X-ray/Datman zaihna khat.
5/. Cikha Khua sungah zolai sang nih veng khat le veng 2 ah
khattuak beh lap sak ding, ci-in Pu Thawn Pi in Phualva Lungtuak
Media kiangah gen hi.