TEDIM AH OMLO - 2


Nunga ban zom kik ni. Sawtpi sung laigelh manlo in ka om a, ka gelhnopte hun pia manlo ka hih manin tom cikcik in ka gelh hi. Tangzang mahmah napi kep dingin cihtak mello ahih manin 'kiallap' bek hi a, ciin taak taktak ding pen guicing deuh mah hileh ka deih hi. Tua hi a, ka gelhsa maban hong zom kik ing. Tedim ah (omlo)...

4. Sumbuk Golpi: Khuapi khat dingin sumbuk lianpi leh a gina mahmah a om ding a kilawm tawh kibang hi. A vak manlo ka hiam, a mu kha lo ka hiam, sumbuk golpi leh mite in a hawhhawh nopna ding vanzuakna inn golpi, super market dan a na om nailo hi. Sumbukpi om hileh van tampi tua sungah kimu thei dinga, nek leh dawn pan puan leh sikvante, singgah theipuam pan nisim vanzatte kilei thei ding hi. Zomi sum hau, mihaute leh inn leh lo gina neite, sumbawl siamte leh summet zon a siamte in a ngaihsut pah ding uh a deihhuai khat ahi hi. A khuasungah van kizuak lamdung ah tam mahmah napi a siangtho zaw deuh a zuakna mun, a lom a zuakna phual cih bang gina takin na om nailo hi. Ngaihsutna a nei thei, a gel siam leh a kin a lunghimawhte in khuapi khat ah a om dingin a kisam hi cih theiin a bawlpah ding uh bel lamen veve ing.

Tu ciangciangah van a tamzaw khuasung lamgei a inndei khat khawng ah kizuak in vanleite in zong tua inn tuamtuamte ban et phei kawikawi in Zolengthe Naipi dongin kipai a, ahi zongin i deih kingah kim tuanlo hi. Pawlkhat bang lamgei ah zong kizuak lo in nupite in seng tawh hong pua in inn kim ah hong ban zuak vet uh hi! Tua bel i deihte hong kizuak leh a lem pen hi bilbel hi. Ngasa keu hong zuak khuadang pan hong pai nuta khat ka tuak kha a, kei zong ngasa keu tun thum ka leisak kha hi. Lamdungah zuak leh inn kim ah ban zuak zong sumbuk van manlote adingin lem kik bilbel hi. Ahi zongin ngeina khat neih ding a hoih leh mite hong muhna ah a kilawm ding ahi hi.

Hih i gen ciangin Zogam pen khuahun hong hoih toh zel tawh kiton in gamdang pan zin leh leng, khuadak nuam a hong zin om deuhdeuh ding ahih manin mite hong muhna ah a kilawm ding deihna bek hilo in Zomi te  mahmah zong a hoihzaw, a khangtozaw, a kilawmzaw gamtat leh nasepzia te a delh tawntung ahih manin ei dinmun tawh kituakta hi ka cih man hi. Tua hi a, Tedim ah sumbuk golpi khat khuasung ah a kilam ding a kilawm ahi hi. Gamdangah Mall acihte uh, Supermarket dan khat bel a kisam ahi hi.

5. Hotel Golpi: Japan pan hong zin ka lawmpa kiangah Tedim na om sungin bang hoih na sa pen hiam ka cih leh Thangmual dung teng etlawm in hoih hi. Ann zong nek ding kicing lel, nek theih gawp lel, khuasung vakna leh zinsuk zintohna mawtaw leh vanzatte hoih lel; ahi zongin giahna ding Hotel gina leh siangtho 'tampi' kisam lai ci hi. 'Tampi' a cih hangin tampi a genna hilo in a om nailo a gen nuam ahi cih ka tel hi. Zinbuk (Hotel) a omsa te gamsung a khualzinte adingin hoih mawhlo napi a pualam, gamdang pan a hong zin dingte adingin themkhat kicing lah deuh dan hi. A diakdiak in kisilna mun tuibuk leh awnghawhna ekbuk te deihzah in zatnuamlo, siangtho zolo deuh hi.

Zogam ah hong zin ding gamdang mi a tamzaw pen gam khangtosa leh sum leh pai hau gam te ahih manun vanzat a siangtho leh a hoih a zang namte ahi uh hi. Tua banga hong zinte adingin a sum leh pai amau piazo lel uh hi. A piazo dinga zong hong pai ahi uh hi. Amau deih bel a vanzat kicingin hoih in siangtho, leitung gam khangtote zatte hi peuh leh a man pia zo uh hi. Tua ding lungsim ah koih in mailam ah Hotel, Lodge, Restaurant a bawl nuamte, a bawl dingte in limtak in i hanciam ding a kisam ahihna ka va mu hi. Nek leh dawn pen ei nek bang ne thei lel uh hi, lamgei a kizuak khawng zong ne ngam lel uh hi. Ahi zongin a giahna uh, a kisilna uh, a awnghawhna uh a nuam leh a tawldam ding deihse uh hi. Zomi te hong suun keeita uh hiveh aw! Gamdanga Hotel a semsa, hotel bawlsa leh nek leh dawn a bawl siamsate bangin va bawlzo hi leng sum a kingah veve ding hita hi. Gamdang pan khualzin lah a nini in tam deuhdeuh hilai...

6. LPG tawh anhuanna: A tom in 'gas' tawh ann huanna cih ding hi. Tuhun ciangin singkung leh lopa te ki it in kikem ta ahih manin ann huanna dingin zong singkungte kizang nawnlo in meitui huih (liquefied petroleum gas, LPG) kizangta hi. Tua pen tutung GZA Khawmpi 2na hun ah Tedim ah na kilimzat nai hetlo mawk hi. Khua kim khua pam a singkung lopa teng kisat mai in singkhul dingin kizanga gamsung keu in mualte kolh kiukeu mawk hi. Gamlak ah singkung po singkung gol muh ding omlo in kolh kiukiau a, lopa po sunsun nangawn mei tawh kihaltum lai mawk hi. GZA Khawmpi masa ah 'gam hallo ding, singkung lopa kem ding' ciin kigengen napi khuamite in zui hetlo in gam kihal a, Tedim ah tua banga thu a kigen ziahziah laitak in a gal Valvum khua kim ah gam kang ziahziah hi. Annhuanna dingin gas kizanglo ahih manin singkung lopa kem ni in singkung lopa golsak in zeek bawl ni cih om hetlo ahi tam aw ka ci hi. Singkung lopa a meng masasa kihaltum kik leh, annhuanna ding lah singkhuah bek kizang lai mawk si ahih manin hun khat ciang annhuan ding om taleh a huanna ding omlo ding ahih manin anngawl in a ki om thei veve ding himawk hi; a sial in nek ngap hang ci ihih buang kei leh. Tua hi a, annhuanna dingin gas bangci zat theih ding cih a kingaihsut ban ah singkung lopa, kim leh pam gamsung, lopa te bangci kep ding cih zong limtak ngaihsut ding a kul hilo hiam cih kuama phawkloh in ka ngaihsun hi. Noh zong ngaihsun tek dingin hong lamen ing...

7. Taihinn Tamlo: Khuapi khat dingin ka upmawh zah in taihinn na tamlo hi. Inn hoih pipi tampi om napi taihinn (concrete building) tam hetlo mawk hi. Japan Gal lai a sikkangte tawh inn kilam, a tung sikkang hinawnlo 'siksan' hizawta! na tam mahmah hi. Tedim khuasung khua dak leng na san zihziah hi. Zomi te a hau a nei zong kiom simsim ta sam ahih hang Zogam khuapi ah inn leh lo hoih a kibawl, a kipuah, a kidin tamlo ka sa hi. Kawlpi bangah Zomi te inn leh lo hoih thei mahmah hi. Ahi zongin i gam khuapi khat ahi Tedim ah tuazah in inn leh lo a kilawm a kicingin kilamlo, kibawllo, kiciang hetlo tawh kibang hi. A kilam sawm a kipanpan bel om in, tu laitak a khua thupizah in taihinn thak sitset bang a tamlo himawk hi.

8. Bazar Gina omlo: Bazar ka cih ciang mehteh mehgah zuakna phualpi ka cihnopna hi. Grocery Store zong cih pak theih, gamdang omte adingin. Sa zuakna, anteh lohing, singgah theipuam zuakna phual a tuamin zong kibawl mello hiam ciing; ka muh loh man ahih kei leh. Tua banga nisim nek ding meh te zuakna mun khuapi lian khat in a kilawm tak a siangtho tak khat a neih ding a kilawm ahi hi. Tua bang omlo in khuapi khantohna, mipite khantohna omthei taktak lo hi. Lampi lamdung teng siangtho in hoih, innsungte siangtho in van leh nate zong kicing, nek leh dawn ding om mah taleh i nisim van kisapte a leina ding mun, a phual a gina a om kei leh kisil siang masalo a puanthak silh, a tung siangtho napi a sung siangtho lo tawh kibang ding hi. Tua manin meh, antang, sa, singgah, pak, etc zuakna a gina tak khat mipi zuatna nuam mahmah khat ah a om ding a kilawm ahi hi.

9. Tualpi Hoih tamlo: Khuapi khat sungah khangnote kimawlna dingin tualpi gol leh hoih khat leh nih a om hamtang ding a ngeina ahi hi. Mihing khantohna dingin pumpi khantohna bek hilo in lungsim khantohna zong kisam a, tua lungsim picinna i ngahna dingin kimawlna, ciammuih leh kidemna siangtho tuamtuam tawh khangno hun zat ding a kisam ahi hi. A kimawl ngeilo, a kimawl theilo khangno khat pen a kimawlmawl a khangto khangno sangin a picinna kibanglo thei hi. Tua ahih manin khangnote a khantohna ding, minam a picinna ding, khua leh tui a khantoh sem nadingin khangnote kimawlna ding tualpi a kisam ahi hi. Veng khempeuh ah tualpi neih ding a kisam hi a, tamlua cih a om theilo ahi hi. Ka theih khialh kei leh, kei muhna ah, Kam Hau tualpi bek a gol a om ahi hi (a dang a om lai na?). Tua bek pen Khuapi khat, inn tul tampi a pha, mihing tulsawm a sim a pha khat adingin kicinglo hi. Kuateng kimawl a, kuateng kimawllo ding. I khangnote a picin mahmah ding uh lungsim khantohna manlangsak ding leh lungduai, lungsim siangtho leh lungsim gina tawh kidemna siangtho a neih ding uh i deihsak tek hi; tua ding khual siam mahmah kisam lai leh kilawm kasa hi.

10. Town Bus omlo: Khuapi sungah khe tawh vak den pen khuapi a gol ciangin a hi theilo ahi hi. Mi khempeuh in zong mawtaw nei kim zolo, motor cycle zong nei kim zolo, bicycle zong kinei kim zolo hi. Tua manin khuapi sunga kilehsuk kilehto te vakna ding, a tuanna ding uh khuapi mong pan khuapi mong khat dong a tung dingin mipi tuanna mawtawpi Bus a tai ding kisam hi. Mipi in a tuan pan a kum kikal a tuan man pia dinga, a mawtaw neite in a sumteng khon ding uh hi. Tua banga tai ding khuasung vakna mawtawpi 'Town Bus' a kisam nginge ihi hi. Tua ahih kei leh Leilum pan Sakollam tan khe tawh vak phei in kileh kik hileng hun tampi bei ding hi. Town Bus om hileh tomno sungin kitung dinga, na tampi kisem man ding hi. Vaksuk vaktohna nuam leh kizop kikawmna zong manlan dinga, zong nuam kisa tuam mahmah ding hi.

Mai lam ah khuasung vakna ah saap theih ding mawtaw TAXI kisam lai ding hihang. Tun zong a kisam khin hithei khinkhian maw.

Gennop tampi omlai, thulu dang tawh zom lai ni. Tedim zinna thu bek hilo, ka zinna pan ka lungsim a hong suak thute zong hong kum toto nuam lai ing. Ka lungdam.


 
Hau Za Cin
Phuitong Liim
 
Jesus was angry enough to purge the temple, hungry enough to eat raw grain, distraught enough to weep in public, fun loving enough to be called a drunkard, winsome enough to attract kids, weary enough to sleep in a storm-bounced boat, poor enough to sleep on dirt and borrow a coin for a sermon illustration, radical enough to get kicked out of town, responsible enough to care for his mother, tempted enough to know the smell of Satan, and fearful enough to sweat blood.
 
He is able to run to the cry of those who are being tempted and tested and tried.
Hebrews 2:18 (AMP)
 
Whatever you are facing, He knows how you feel.

0 coment�rios:

Post a Comment