SOLKHA TANG NUAI AH TEDIM KHUAPI - 8


Nuam taka Zomi te a kikholh ziahziahna Tedim khuapi ah GZA Khawmpi a 2veina sim Zomi ulian tampi zong hong kihel thei hi. 

"Zomi om kei" cih thu a gin laitak in "Om mah" ciin laitui laidal tawh a lak thei makai lak pan Pu Chin Sian Thang, Lawyer, President, Zomi Congress for Democracy leh Pu Gin Kam Lian, Secretary, Zomi Congress for Democracy te zong hong kihel thei hi. Lamka pan Zomi Students' Federation President Kap Khan Muan leh Mung Tonsing, MA in Political Science sim laitakte zong hong kihel thei uh hi. Zomi te laibul leh awsuah bul suut a lusu manlo leh minam it Zomi Council pan Dal Sian Pau, PhD (Candidate) zong hong kihel thei a, Zomi Baptist Church, Mizogam, India pan Executive Secretary semsa Rev. Suan Khan Thang zong hong kihel thei hi. Zomi tawh kisai laibu leh thului tampi a sim, a nei, a kem leh a kin Prof. C. Thang Za Tuan, PhD leh a zi Sianu Pastor Cing Khan Lun zong hong kihel thei a, Zomi te pilna thupi sin ding ahih dan a gen bek hilo in pilna muh dan ding leh tuhun pilna zonzia kicing takin hong hilh ziahziah hi. 

Missionary te Sulnung Etna: Zomi te kiangah Lungdamna Thu hong puak missionary te pen Tedim hong tun uh ciangin khuasunga mun hoih khat ah huang golpi nei in nasep a kipan uh hi a, kikhopna ding biakinn, amau omna ding inn leh a nasepna ding uh office zong a kilawm khop in a hanciam pah uh hi. Amau pen a khangtosa gam pan hong pai in tuipi tung, huihsung nangawn zui a hong tungte ahih manun inn leh lo bek hilo pilna nangawn a kisam dingte a ngaihsun dimdiam sa ahi uh hi. Mailam kum tampi ding a mu khol khin hi uh a, amau om sung bek ding angaihsun leh a khualte ahi kei uh hi. Tua manin a nasepna uh Zomi te adingin a kiphamawh tampi na gelsak, na bawlsak in, na suktuahsak uh hi. 

Cope Memorial Baptist Church (CMBC) ahih kei leh Tedim Biakinnpi ciin zong a kithei pen nasia mahmah a, a sungah ka lut uh leh mihing 800 tut theihna ding tutna kigual diudeu hi. A kisap  leh tutna behlap theih dingin om a, a dim mitmet in mihing 1200 val noptakin kitu thei ci uh hi. A mi zong tam, a biakinn zong gol, a huang zong zai in a mun zong khuapi laizang ahih manin khuasung etlawmsak in i muh bek zong tawldamsak pah hi. A huang lutna kongpi tungah COPE CENTENNIAL JUBILEE (1910-2010) "Pasian Zat Minam" cih lianpi in kigelh a, kongpi kilawm tak i pelh lian leh lamtung lamnuai ah Phuitong kung na po zihziah ahih manin Pasian biakinn huangsung bek a kitung hilo in "Phuitong Liim" mun nuam zong a kitung hi mai hi! Tua Biakinn lutna kongpi kilawmtak pen, a khuambul ah Donated by ZOMI INNKUAN, GERMANY ciin kiciamteh hi. Cope sangmangpa hong tun zawh Kum 100 Cin Pawi ah Germany gama om Zomi Innkuante in a piak uh hi cihna hi a, kilawm in ngaihsun siam mahmah uh hi. 

Biakinnpi i tun ciangin a kongtual tam zai gol mahmah ahih manin kikhop ni ciangin nopci mahmah in mite kithuah ziahziah ding cih ka ngaihsut ciang a kikhawm kha mite hampha si e maw ka ci hi. Tedim nungak melhoih a biang uh 'apple min eu bang' acihte uh hikhawngah khedap sang tawh kitholh zehzeh leh muhnop in mittai dinga, kikhop zong tangvalte bang lawp tuam mahmah ding hiven maw. Leitung lam pan mi hoihte hampha uh a, a bawlpa zong geel siam ahih manin a bawl mite adingin a kilawm, a lungdamna ding uh a ngaihsutsak siam hipah hi. Biakinn hoih in gol in a mun zong nuam ahih manin a kikhawmte hampha a, mi tuamtuam kim ding hi cih lungsim 'mitkha' pan muhna hi. 

Biakinn sak mualtam dakto leng Missionary Cope te nupa omna inn omlai a, a tung sikkang zong a sandup te hi in, a gal pan muhpak danin a tungah vansam khawng zong po in, aksi ek khawng zong kiata hiding tawh kibang hi. A mun ah va phato manlo ka hih manin a sung bangci lian hiam cih ka tel kei a, Zogam ah hun awng hoihtak neia ka zin kik ciangin a sung, a pua hoihtak vel a a taangthu gelh kik ding ka ngaklah hi. A gei a limsing leh phuitong, hiangnu kung leh khuangsuan pak san sihseh pote ka muh ngeisa singkung vive ahih manin ka neulai ka singpuak zelte hong phawksak uh hi.  

Biakinn nunglam ah khuadak phei leng Cope Centennial Jubilee Hall a kilam laitak hi in, inn hawmpi khat mah na kidawh zeza a, inn thupi mahmah ahi hi. Hih innpi a kizawh ciangin Zomi te adingin van manpha khat hong hiding a, hong kilimzat mahmah dingin ka um hi. Tua ahih manin hih inn a kilam zawh mengmeng nading kua kut loh in ka lungsim ah ka phawk giugiau hi. 

Biakinn phaitam khanglam ah inn dum deda khat na om a, inn saupi hi a, Sia Mungpi in, "Hih pen Tedim Baptist Association Headquarter hi" ciin hong gen hi. A gei ah khuangsuan pak (kuangkuah pak aci zong om) san a hoih mahmah kungkhat na po a, TBA Zumpi kilawmsak mahmah hi. Ko khua Murlen lam ah hileh Tuklo leh Baibek vasa te in a pakzu bawm in kihuang deudeu ding uh hi, ciin ka lungsim in ka ngaihsun hi. A pam khuadak phei lai leng Biakinn limlang tawh a kilam khat a gamla lua lo ah kidawk a, tua pen EBC Biakinn, Myoma veng a pen ahi hi. A khanglam daksuk leng inn tampi kimu suk in khuasung pen pak ziaizuai a, taihinn kilamthak leh sikkang inn kilamthak pen gal muh ding na om kawikawi hi. CMBC Biakinn huangsungah zong singtak, limsing, phuitong, hiangsing cih bangte na om zihziah ahih manin a mun votsak in, huihsiang kidik thei a, khuadakna lah nuam, khuasung laizang tak lah hilai ahih manin hih mun pen 'centre' mahmah mawk hi ciin ka ciamteh hi. 

A biakinn kong a dak kikhai velval leh a gei a ciamtehna, phawkna mualsuang tuamtuam kiphutte sim khin manlo ding ka hih manin ciin maan ka zaih a, tu'n hih lai ka gelh laitak in zong ka sim khin naikei hi. Den ciang na sim ning ei! 

Tedim Theological College, Tedim ah Hawhna: Gamdang pan a kiza vangvang khat pen TTC Sanginn hi. Kumlui in Rev. Pau Kam, Principal, TTC pen Singapore ah hong zin in ZIS ah thugen hi. A thugen ka ngaih ciangin siapa pen Zokam a siam mahmah leh a kiva mahmah hi cih ka mu hi. Zokam a siam bek hilo in lakam, lapau, paunak leh Zomi te thuciin tuamtuam a zang siam, a kamgenna ah a guang siamsiam mah hi cih ka mu hi. Tua in Zokam leh Zolai a siam dan ding hong musak hi. A ciah ciangin Sial pawlkhat Christmas cianga kigo ding a kikhih lileih te facebook ah hong suaksak a, mitkha ah Zogam hong musak in facebook sung khempeuh Zogim hong namsak a, Zomi hih hong angtangsak mahmah hi. Tua ahih manin Tedim ka zin ciang ama nasepna leh sanginn muhsak hamtang ding ciin ka ngaihsun hi. Ahi zongin amah ka hilhkhol kei uh a, a bu ah phawngto ding ciin Sia Mungpi tawh a motor cycle ah kipua in ka taito uh hi. 

Tedim Zatopi (Tedim General hospital) ka pelh toh uh ciang Phuitong kung golpipi na om kawikawi a, a gah na min kiukiau in na san lihliah kawikawi hi. Lamphei ka tun uh ciangin a pam a singkung kawm ah lampi kisial phei ka tot uh leh Sia Pau Kam te sanginn TTC na om a, a inn gol lua khollo in lam 30 a sau, lam 10 a zai khawng hidingin ka ummawh hi. A inntual ah Volley Ball betna ding mun nuam om hi. A pam ah tuikhuk, guahtui kholna leh zunbuk, ekbuk cihte om a, a huang sung khempeuh ah singkung kisuan in hing dipdep a cidam huai in huihsiang kingah ding cih kimuthei hi. Sanginn bel dawl nih hi in a tung leh a nuai om a, a tung ka kahto man kei uh a, a nuai bel tohlet pan ka dak uh leh tutphah leh suanglaipi hoih mawhlo na om zihziah a, a pua lam pan et sangin a sungah vanzat kicing gawp cih ding hi. A huangsung gol in hoih a, a huang nuai ah Missionary sangmang Cope Topa te inn kimu thei a, CMBC zong a kimu thei hi. 

Tua pan mualtung ah ka kahtoh uh leh mualvum pan khuadak leng India lam khawng kigalmuh phial a lungzuan huai keei sam hi. Tuithang Gun leh a kim a khuate kimu thei a, ahi zongin khuamei kai ahih manin kician mello hi. Tua mualvum lian ah bang kawlte sanginn kibawl a, a kim ate buah thilthel himah leh amau a pen sum tam deuh ahi tam maw na zol zawdeuh hi. Tedim khua tektek zong khuahun kibanglo - khat tungah ni a sat lai in khat tungah guahzu hileh kilawm kasa hi. Ahi zongin laigei a kawl numeite zuntha a puanteen phalh zeizai a om a, lamgei hiing sak heha te bel paktat huai sa kei ing! A nuih uh ciang a kamsan uh kimu hehaw lai!! 

Missionary Zogam Tangval Tg. Vungh Khan Kham sulnung: Tua pan dingkhia kik in Zokam ngiat tawh kisin Lai Siangtho sanginn ah hawh dingin ka pai khia leuleu uh hi. Ka paina lampi vuah Zomi tangval lak ah Pasian nasepna ah a lutang a phum ngiat Tg. Vungh Khan Kham naunu Nu Suan Ngaih Cing inn ka tung uh a, amah zong inn ah a om tawh kituak lian ahih manin a inn sungah lut in a tangval thahat laitak amah a bawlpa nasepna dingin kipia in a lutang nangawn va phum in a nuntakna a bei dongin Pasian nasem in a kalsuan pa sulnung tampi ka va mu thei hi. Inn sungah a kituiphumna, a missionary kuanna a Zomi pih Kanpalet te kiang ah a hawhna, a sep lai cihte maan tawh ka va mu hi. A innkuan un a maan lak nunung pen uh mel bang hoih in tangval lai hi a, Zomi khempeuh in i it ban ah a innkuanpihte in zong it mahmah ding cih ka ngaihsut ciang ka koiteng hiam hong nuamlo dek hi. Pasian adinga kalsuan ngam Zogam tangval bangzah i omlai tam maw, tu laitak in? A kivuina luang tungah a vuipa Pastor in a khut a laptoh laitak maan bang ka muh ciangin ka dip hong kua hanhan a, Shillong sangkah lai a 'missionary' cih la ah - Vungh Khan Kham, Ngai Za Siam, Bual Cung, etc cihte la tawh ka sak zel uh ka phawk velval hi. 

Topa in ama sisan hangin Zomi te thupha tampi, i theihloh kal in zong, hong pia thamtham ding ahih manin Ama' adingin a nuntakna a bei dongin a pia Zomi tangvalpa hangin mihampha hilo ka hi hiam ka ci hi. Kei hong vakpih a, ama motor cycle tawh hong pua kawikawi Sia Mungpi zong Zogam khanlawhna dinga Lungdamna Thu puak a kanpalet leh Mindat khawngah na pai ngei khat hi in, a tangval lai hun tampi Pasian gam adingin a piakhia pa ana hi hi. Tua a sep gimna te guaksuak hetlo in tu in zong tukha March 10, 2014 in Lailo khua a Tedim Baptist Convention Kum Thum Kihal Khoppi ah General Secretary dingin kitel hi. Topa in Sia Mungpi nuntakna Ama gam zaina dingin hong zatsak semsemta hen. 

ZOLAI tawh kisin Lai Siangtho Sanginn: Zolai ngiat tawh Lai Siangtho degree picing taka a sinsak Timothy Bible College and Seminary ah hawh dingin ka taisuk u hi. A mun ka tun uh ciangin sangnaupangte in innka tual ah volley ball na beng ngeingai uh a, pawlkhat in nilum awi in na tu lileih uh hi. Numeite in puansawp in na nui leihleih uh a, pasal pawlkhat in Guitar hoih khat tawh zaila na awiawi uh hi. Ko zong a kongpi gei a Thawhbat kung pelh to in a gei ah motor cycle koih in Timothy Bible College and Seminary cih kigelh tawh maan ka kizaih pah uh hi. A taklam nisuahna lam ah IN GOD WE TRUST (PASIAN A MUANGTE IHI HI, EITE IN PASIAN I MUANG HI) cih na kisuang a, tua mahmah in ka tawl hong damsak hanhan hi. Zomi te in Pasian a muang minamte ihi hi cihna in ngaihsun ka hih manin ka lung hong nuam hanhan hi. Pasian muanga kalsuan peuhmah a tasam kuamah omlo a, a lawhcinglo zong omlo hi. 

Sangnaupangte ka hopih uh leh ka Zomi Baptist Church (ZBC) uh pan Evangelist uh Pa Thang Lian Go zong na om a, ka khuavengte uh Vapar khua pan zong Tg. Mung (?) na om hi. Ka pawlpi mite nih ka muh ciangin hih sanginn pen ka pawlpi upate in zong 'kahna taak' sa hi cih a theih uh ciang kahsak pan uh hi cih ka tel manin sanginn hoih hi cih ka theisiampah hi. Ahang pen ko ZBC te in pawlpi mite Lai Siangtho sangkahna ding pen 'khat peuhpeuh ah' ka sawl kei uh hi. A kiphasak bel hilo in, a deihteel zong hilo in, a kah veve uh a a kitheihpih Lai Siangtho sanginn (recognised institution) bek ah kahsak ding ka cih uh ahi hi. Sangnaupangte giahna ka lut a, kei sangkah lai a lupna te sangin nakpi takin hoihzaw ahih manin hampha uh kasa hi. Annbuk zong ka lut a, annekna kuang leh tutphah te hoihzaw in siangtho zaw a, bel te zong siangthozaw in, sikkeute tungah zong tho leh ganhing a leng naunau muh ding om vetlo hi. Tuibuk leh kisil buk, puansawpna leh zunbuk cihte zong ka etsak khin a, Zomi leh Zogam adingin hih sanga hoihzaw a nei om nai tuanlo dingin ka um hi. 

Sangkah nuam, Lai Siangtho sin nuam, Zolai tawh pilna ngah nuamte adingin hih sang pen delh tak hi, cih ka mu hi. 

Principal Sia Rev. Nang Lian Kap in a genna ah Zomi te in i Zolai tawh Pasian thu i sin pen Pasian kammal leh a deihna, a thubul kitel zo lua hi; tua manin Zolai tawh Pasian thusin pen English tawh tel mello a sangkah sangin Zolai tawh a kigen bangbang tel sitset a sangkah pen theihna khangin Pasian thuthuk kitheihlawh zaw hi ci hi. Ka um mah hi. Tel mello a English khawng i hih bualbual sangin tel sitset in Zolai tawh pilna thu sin leng kikhangzaw ding hi. I theih zong kitel zaw dinga, i theihna zong dau tuanlo ding hi. Tua manin Zolai tawh laibu tampi gelh ding thupi mahmah a, Zokam tawh thucin thutang i gen i kikup ding zong thupi sem hi ci hi. 

Zolai gelhsiamte leh Zolai a ukte, a theite, a kinte in mipi kisap zah in Zolai kiluikhia zolo lai hi cih hong phawksak hi. Tua manin hanciam kul hi. English leh pau dang a theite in zong i theihsa paute tung pan pilna theihna la in Zolai Zokam tawh i mipihte adingin i luikhiat mengmeng ding a thupi khat hi cih hong phawksak hi. 

Zomi leh Zogam hong khangto dinga, Zolai leh Zokam in mai hong nawt in tualsung gamsung hong zeel dinga, hong bawlpa i Pasian thu leh a ngaihsutna gil te Zolai Zokam tawh Zomi te in i sut ziahziah dinga, i Pasian thu theihna hong kibehlap bek hilo in eite hong bawlpa mahmah i theihna hong khang dinga, hong huaina, hong kepna leh hong laptohna te i tel semsem dinga, Amah i itna zong hong khang semsem ding hi. Tua ahih manin Zomi a hong bawl Pasian i mangngilh loh ding, vai khempeuh ah Amah i koh ding, Amah i belh ding, Amah i theihsak ding ahi hi. 

Topa in Zomi te hong huai denta hen. 

(zop lai ding)

 
 
Hau Za Cin
Phuitong Liim
 
Jesus was angry enough to purge the temple, hungry enough to eat raw grain, distraught enough to weep in public, fun loving enough to be called a drunkard, winsome enough to attract kids, weary enough to sleep in a storm-bounced boat, poor enough to sleep on dirt and borrow a coin for a sermon illustration, radical enough to get kicked out of town, responsible enough to care for his mother, tempted enough to know the smell of Satan, and fearful enough to sweat blood.
 
He is able to run to the cry of those who are being tempted and tested and tried.
Hebrews 2:18 (AMP)
 
Whatever you are facing, He knows how you feel.

0 coment�rios:

Post a Comment